Endüstri 4.0’ın hayatımıza bu denli girmesi ve adeta çağı yakalamak için bir zorunluluk haline gelmesi ilginç bir o kadar da faydalı bir başka olayı tetikledi. Artık her kavramın 4.0’ı var. Tarım 4.0, Lojistik 4.0, Sağlık 4.0, Hukuk 4.0, Finans 4.0, Eğitim 4.0 bunun bazı örnekleri.
Peki bu “4.0” ekinden ne anlamak gerekiyor? Ben yanında 4.0 olan bir kavramı görünce aşağıdaki iki içerikten birini bekliyorum.
· Dijital teknolojileri kendi alanında kullanmak,
· Dijital teknoloji kullanımın yaratacağı etkileri kendi alanının bakış açısıyla incelemek
Hatırlatmak gerekirse Endüstri 4.0 yeni bir teknoloji ismi olmayıp bir yaklaşımı ifade etmekte. Yaklaşımın temelinde üretimde Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin günümüzde sunduğu dijital teknolojilerden yararlanarak dijital bir altyapı oluşturulması yatmakta. Dördüncü sanayi devrimi olarak da adlandırılan bu yaklaşım, imalat sektöründe siber-fiziksel sistemlerin kullanılması ile yaşanan dijital dönüşüm süreci.
Dönüşümdeki itici güç ise dijitalleşme olup bunu mümkün kılacak teknolojiler uzun bir süreden beri var olan ve uygulama örnekleri bulunan, ayrıca yeni gelişmelerin de yaşandığı, ileri hedeflerin olduğu teknolojiler. Bunlar, Akıllı Robotlar ve Sistemler, Simülasyon, Nesnelerin İnterneti Siber Güvenlik, Bulut, Eklemeli Üretim, Artırılmış Gerçeklik ve Büyük Veri ve Veri Analitiği. Bu teknolojilere ek olarak dijitalleşmeye yardımcı olacağı düşünülen diğer teknoloji alanları ise şunlar: Mobil Cihaz Teknolojileri, Blockchain, İletişim Teknolojileri, Kullanıcı Arayüzü Teknolojisi ve Yapay Zeka.
Kolayca görebileceğiniz gibi bütün bu teknolojiler aslında bir süreden beri değişik amaçlar için kullandığımız, yabancısı olmadığımız teknolojiler. Peki özünde Endüstri 4.0 neyi söylüyor? Bence diyor ki : Üretimde yukarıda verilen teknolojilerden yararlanın, iş yapış şekillerinizi buna göre değiştirin. Teknolojiyi faydaya dönüştürüp daha verimli, daha kaliteli işler yapın. Fırsatları önceden yakalamak için teknoloji size yardımcı olsun. Ancak Endüstri 4.0 bunu üretim için söylüyor, örnekliyor, uygulamalar öneriyor.
Eğer siz bir önceki paragraftaki üretim kelimesini çıkarıp yerine tarım veya lojistik veya finans veya eğitim koyamaz mısınız? Benzer teknolojilerden tarımda veya lojistikte veya finansta veya eğitimde kullanıp benzer cevapları vermez miyiz?
Tarlamızdan veriler toplayıp analiz edip fark etmediğimiz sorunlarımızı bulamaz mıyız? Eklemeli üretim ile hemen kırılan sulama sistemimizi tamir edemez miyiz? Değişik noktalardan aldığımız verilerle nereye hangi depoları kuracağımızı hesaplayamaz mıyız? Canlı finans verileri toplayıp anında analizler yapsak? Kişisel davranış analiziyle müşterilerinize daha doğru önerilerde bulunsanız? Kestirimci bakım sağlayan veri analiz yöntemiyle filonuzda arıza oluşturacak birimleri önceden fark etmeniz müşteri memnuniyetini ne kadar arttıracaktır sizi de kazanç kaybından koruyacaktır? Artırılmış gerçeklik ile sahaya göndereceğiniz ekibinizin eleman sayısında azalma sağlasanız? Yapay zekanın desteğiyle karar verirken hiçbir detayı kaçırmasanız? En önemlisi olduğunuz pazarda veri toplama ve analiz etme, yapay zekayla da harmanlama sonucunda bir sonraki ürünü rakiplerinizden önce yakalasanız?
Bu tür örnekler her sektör ve alan için kolayca oluşturulabilir. Dolayısıyla ben “X 4.0“ görünce ilk olarak diyorum ki “X” dijital dönüşümü gerçekleştiriyor ,dijital teknolojileri kendi alanına uygulayarak kazanç sağlıyor, verim elde ediyor.
Diğer bir konu yaşanan bu teknolojik dönüşümün sağlayacağı olumlu etkilerin yanında getireceği olumsuzluklar, henüz yürürlükte olmayan ama ihtiyaç duymaya başladığımız kurallar. Robotların devreye girmesi sonucunda oluşacak olası iş kayıplarına karşı çözüm ne olacak? Robotun yapacağı hata sonucunda oluşan herhangi bir kaybı kim ödeyecek? Yapay zekanın yanlış kararı kimin sorumluluğunda sizin mi veya ürünü aldığınız şirketin mi? Bütün bunlar “Hukuk 4.0“ altında tartışılıyor. Bu kadar akıllı sistemlerin kullanımın yaratacağı sosyal etkiler, insanların tepkileri, iş kayıplarının etkileri “Sosyoloji 4.0” konuları arasında. Robotlar (artık beyaz ve mavi yakanın yanı sıra yeni bir yakadan gri (metal) yakadan bahsediyoruz) ile insanlar nasıl bir arada çalışacaklar, yeni dünya için nasıl çalışan seçilecek, yetenek avcılığı nasıl yapılacak “ İK 4.0” altında inceleniyor.
Bu da benim “ X 4.0” görünce yorum yaptığım ikinci içerik.